Ngọc thảo là loại hoa thân thảo, trong thân có nhiều nước. Thường thân có màu xám xanh, chiều cao và kích thước của cây không được cao lắm, chiều cao chỉ khoảng từ 16 đến 65cm và thân hoa ngọc thảo có rất nhiều nhánh.
Rễ của cây hoa ngọc thảo thuộc loại rễ chùm ăn nông và rộng. Lá cây ngọc thảo không to lắm, kích thước lá bé, với chiều dài khoảng 13cm và chiều rộng khoảng 4cm. Lá có màu xanh đậm, ngoài ra mép lá không nguyên, có các răng cưa bao xung quanh, gân lá dạng lông chim có màu xanh nhạt hơn và lá dạng mũi mác hơi nhọn phía đầu. Hoa ngọc thảo có rất nhiều màu, ví dụ như màu đỏ , tím, cam đỏ,hồng… Đối với hoa ngọc thảo đơn thì hoa có cấu trúc ghép bởi 5 cánh hoa, được xếp đan xen nhau, và khi nở thì hoa có xu thế nở bung rộng và dàn ngang. Còn đối với loại hoa ngọc thảo kép thì có cách thức và hình dạng cánh khác so với hoa đơn. Các cánh và hoa khi nở sẽ hơi nghiêng và vồng cầu bao lại.
